C# programlama dili, nesne yönelimli yapısı ve güçlü tür sistematiği ile yazılım geliştirme sürecinde temel bir rol oynamaktadır. Bu dilde değişkenler, veri tipleri ve operatörler, her programcının öğrenmesi gereken temel yapı taşlarıdır. Bu makalede, C# dilindeki bu yapı taşlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Değişkenler
Değişkenler, programlamada verilerin saklandığı ve yönetildiği temel öğelerdir. C# dilinde her değişkenin bir veri tipi olmalıdır. Değişken tanımlama işlemi şu şekilde yapılır:
veriTipi değişkenAdı = değer;Örneğin:
int yas = 25;
string isim = "Ahmet";
bool aktifMi = true;Bu tanımlamalarda, int, string ve bool veri tipleridir. yas, isim ve aktifMi ise değişkenlerin adlarıdır.
Değişken Adlandırma Kuralları
C# dilinde değişken adlandırırken bazı kurallara dikkat etmek gerekir:
- Değişken adı bir rakamla başlayamaz.
- Değişken adı C# anahtar kelimeleri olamaz (örneğin
int,classgibi). - Değişken adları büyük-küçük harf duyarlıdır.
- Değişken adları genellikle camelCase yazım stiliyle yazılır (örneğin
kullaniciAdi).
Veri Tipleri
C# dilinde veri tipleri iki ana kategoriye ayrılır: değer tipleri (value types) ve referans tipleri (reference types). Bu tipler, verinin bellekte nasıl saklanacağını ve yönetileceğini belirler.
Değer Tipleri (Value Types)
Değer tipleri, veriyi doğrudan belleğin stack bölgesinde saklar. Bu türler genellikle basit veri yapılarını temsil eder. C#’da yaygın değer tipleri şunlardır:
- int: 32 bitlik tamsayı değerlerini tutar. Örnek:
int sayi = 10; - long: 64 bitlik tamsayı değerlerini tutar. Örnek:
long buyukSayi = 1000000L; - float: 32 bitlik ondalıklı sayıları tutar. Örnek:
float oran = 3.14f; - double: 64 bitlik ondalıklı sayıları tutar. Örnek:
double pi = 3.14159; - bool: Mantıksal değerleri tutar.
trueveyafalse. Örnek:bool durum = false; - char: Tek bir karakteri Unicode formatında tutar. Örnek:
char harf = 'A';
Referans Tipleri (Reference Types)
Referans tipleri, veri belleğin heap bölgesinde saklanır ve değişken sadece bu verinin adresini (referansını) tutar. C#’da en yaygın referans tipleri string, object, class, interface ve array’dir.
- string: Metin verilerini tutar. Örnek:
string mesaj = "Merhaba Dünya!"; - object: Tüm veri tiplerinin temel sınıfıdır. Her tür bu türden türeyebilir.
- array: Aynı türden verileri bir arada tutar. Örnek:
int[] sayilar = {1, 2, 3, 4};
Nullable Tipler
C#’da değer tipleri genellikle null değeri alamaz. Ancak bazı durumlarda bu tiplerin boş (null) olabilmesi gerekebilir. Bu durumda nullable tipler kullanılır. Örnek:
int? secim = null;Burada int? ifadesi, int tipinin nullable versiyonudur. Bu yapı, veri tabanı işlemleri veya kullanıcı girdileri gibi belirsiz verilerle çalışırken oldukça kullanışlıdır.
Operatörler
Operatörler, değişkenler ve değerler üzerinde işlem yapmayı sağlayan sembollerdir. C#’da farklı türlerde operatörler bulunur:
Aritmetik Operatörler
Matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır:
+: Toplama-: Çıkarma*: Çarpma/: Bölme%: Mod (kalan bulma)
Örnek:
int a = 10;
int b = 3;
int toplam = a + b; // 13
int kalan = a % b; // 1Atama Operatörleri
Bir değişkene değer atamak için kullanılır:
=: Basit atama+=: Toplayarak atama-=: Çıkararak atama*=: Çarparak atama/=: Bölerek atama
Örnek:
int x = 5;
x += 3; // x = x + 3; // x artık 8Karşılaştırma Operatörleri
İki değeri karşılaştırmak için kullanılır ve boolean sonuç döndürür:
==: Eşit mi?!=: Eşit değil mi?<: Küçük mü?>: Büyük mü?<=: Küçük veya eşit mi?>=: Büyük veya eşit mi?
Örnek:
int sayi1 = 10;
int sayi2 = 20;
bool sonuc = sayi1 < sayi2; // trueMantıksal Operatörler
Koşullu ifadeleri birleştirmek için kullanılır:
&&: Ve (AND)||: Veya (OR)!: Değil (NOT)
Örnek:
bool kosul1 = true;
bool kosul2 = false;
bool sonuc = kosul1 && !kosul2; // trueArttırma ve Azaltma Operatörleri
Bir değişkenin değerini bir artırmak veya azaltmak için kullanılır:
++: Bir artır--: Bir azalt
Bu operatörler değişkenin önüne veya sonuna yazılabilir:
++x: Önce artır, sonra kullanx++: Önce kullan, sonra artır
Örnek:
int i = 5;
int j = ++i; // i önce 6 olur, sonra j'ye 6 atanır
int k = i++; // k'ye 6 atanır, sonra i 7 olurVeri Tipi Dönüşümleri
C#’da farklı veri tipleri arasında dönüşüm işlemleri yapılabilir. Bu dönüşümler ikiye ayrılır:
Bilinçli Dönüşüm (Explicit Conversion)
Daha büyük veri tipinden daha küçük veri tipine dönüşüm yapılırken bilinçli dönüşüm gerekir. Bu işlem (tip) şeklinde yapılır.
double d = 9.78;
int i = (int)d; // i = 9Bilinçsiz Dönüşüm (Implicit Conversion)
Daha küçük veri tipinden daha büyük veri tipine dönüşüm yapılırken bilinçsiz dönüşüm mümkündür.
int a = 5;
double b = a; // b = 5.0Convert ve Parse Kullanımı
String verileri sayısal değerlere dönüştürmek için Convert sınıfı veya Parse metodu kullanılabilir:
string sayiStr = "123";
int sayi = Convert.ToInt32(sayiStr);
string digerSayiStr = "456";
int digerSayi = int.Parse(digerSayiStr);Sonuç
C# programlama dilinde değişkenler, veri tipleri ve operatörler temel yapı taşlarıdır. Değişkenler veri saklamayı, veri tipleri verinin türünü ve bellekte nasıl tutulacağını, operatörler ise işlemlerimizi yönetmeyi sağlar. Bu yapıların doğru anlaşılması, daha karmaşık konulara geçişi kolaylaştırır ve sağlam bir programlama temeli oluşturur. Programlamaya yeni başlayanlar için bu kavramların iyi öğrenilmesi, ileride karşılaşılabilecek birçok hatanın önüne geçer.
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.